تاریخ شهرستان میاندوآب
کشف چندین اثر باستانی در اطراف میاندوآب، نشانگر اسکان بسیار قدیمی منطقه در دورانهای ثبت نشده تاریخ هست. کوچ قره پاپاقها و در اوایل سلطنت آقامحمد خان قاجار به دنبال کوچ اجباری جمعیتی از منطقه کرمان به اهالی شهر اضافه شدند و کرمانیها در مدت دو نسل با جمعیت کرد زبان و ترکزبان میاندوآب آمیخته شدند.[۵] نام برخی محلهها و شهرتها مانند رابریها، سیرجانیها و کرمانیها نشانگر این حرکت جمعیتی بوده. دلیل اصلی این حرکت جمعیتی مقابله با حملات کردهای منطقه ذکر شدهاست. طایفهای نیز تا یک نسل پیش در میاندوآب هنوز به فارسی بالهجه کرمانی صحبت میکردند و از تاریخ نیاکانشان آگاه بودند.[۶]
در سالهای متلاطم جنگ جهانی اول میاندوآب نیز مانند بسیاری مردم منطقه طعم تلخ قحطیها و بی ثباتی ایران را کشید. دولت ایران در هرج و مرج خان خانیهای محلی و آشفتگی سیاسی بود. در این دوره دول انگلیس و آمریکا به وساطت مبلغان مسیحی خواستار برقراری یک جمهوری مسیحی به رهبری ارامنه و ارومیه بودند. در اواخر جنگ دوم جهانی ارتش شوروی کنترل این منطقه را به دنبال تبعید رضاشاه به دست گرفت. در این سالها حزب دمکرات (دمکرات فرقه سی) به رهبری سید جعفر پیشهوری هواداران بسیاری را در میاندوآب و اطراف به خود جلب کرد. به روایتی برگزاری کلاسهای ترکی و اداره منظم شهر در این دوره کوتاه باعث خوش بینی اهالی به این حزب شد و به روایتی دیگر مردم منطقه از این حزب ناراضی بوده و پیش از رسیدن نیروهای دولتی خود به مبارزه با حزب دموکرات پرداخته و بساط آنها را برچیدند.[۷]
آثار باستانی
آثاری از حکومت مادها و اورارتور در روستای داش تپه موجود است.
مردم
پیشینه اکثریت شهرستان میاندوآب را ترکهای آذربایجانی تشکیل میدهند، همچنین گروه کوچکی از پیروان اهل حق و کردبا مذهب سنی و شیعه نیز در این منطقه سکونت دارند. در گذشته بهائیان نیز در این شهرستان زندگی میکردند که به سایر نقاط مهاجرت کردند.[۸]